يکشنبه ۰۹ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
گنجینه علم و فلسفه؛
میرشمس‌الدین ادیب سلطانی، نویسنده و مترجم متون ادبی و فلسفی، پنجشنبه ۲۰ مهر در بیمارستان ایرانمهر تهران درگذشت. او که به زبان‌های انگلیسی، آلمانی، فرانسه، یونانی باستان، عربی، ایتالیایی، روسی، عبری، ارمنی، لاتین، پهلوی، اوستایی و زبان‌های پارسی میانه و باستان مسلط بود، آثار ترجمه‌شده را مستقیما از زبان مبدا به زبان فارسی برگردانده است. میرشمس الدین ادیب سلطانی تالیفات متعددی به زبان فارسی و انگلیسی داشت و آثار وی مشهور به استفاده گسترده از واژگان فارسی و بهره جستن از پارسی باستان، پارسی اوستایی و پارسی میانه بود.
کد خبر: ۳۹۲۴۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۴
مقصود فراستخواه پاسخ داد:
شکوفایی اخلاقی انسان‌ها در یک «جامعه عادلانه» رخ می‌دهد. ایجاد انسان‌های اخلاقی و شکوفایی اخلاقی انسان‌ها در خلأ رخ نمی‌دهد؛ باید بستر و زمینه اجتماعی باشد تا انسان‌ها شرایط اولیه زندگی عادلانه را تجربه کنند در این صورت است که نیاز‌های متعالی اخلاقی انسان‌ها ظهور می‌یابد و احساس نیاز برای اخلاقی زیستن بیشتر می‌شود. این موضوع حالت خطی ندارد بلکه دوّار است؛ یعنی جامعه عادلانه به شکوفایی اخلاقی کمک می‌کند و شکوفایی اخلاقی پشتوانه‌ای برای جامعه عادلانه است. هرچه در جامعه کنش‌های اخلاقی توسعه پیدا کند می‌تواند سیستم را بهبود بخشد و هرچه در سیستم جای‌پا‌های اخلاقی مانند حق و حقوق، قوانین عادلانه بیشتر شود، می‌تواند شرایط و زمینه‌های شکوفایی اخلاقی را در جامعه به وجود بیاورد.
کد خبر: ۳۹۲۱۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۵
نگاهی به کتاب سفر شهرزاد؛
فاطمه مرنیسی نویسنده و جامعه‌شناس ممتاز مراکشی و نامی آشنا در جهان روشنفکری عرب، منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا است. او یکی از اثرگذارترین زنانی بود که توانست جنبش زنان مسلمان را تحت تاثیر قرار دهد و اینگونه وی را پایه‌گذار فمینیسم می‌خوانند.
کد خبر: ۳۶۶۸۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۳
«تقدم نظم بر صلح»
اگرچه هنری کیسینجر به ندرت به دلیل سیاستش در خاورمیانه شهرت دارد، اما در طول چهار سالی که وی به عنوان وزیر امور خارجه رؤسای جمهور ریچارد نیکسون و جرالد فورد خدمت کرد، رهبری تلاش‌های موفقی برای ایجاد نظم پایدار خاورمیانه را بر عهده داشت؛ نظمی که ۳۰ سال به طول انجامید و مبنای آن منافع ملی کشورش در این منطقه بود.
کد خبر: ۳۶۴۴۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۱۴
نگاهی به کتاب «خیانت فلسفه: مطالعاتی در فلسفه و ترجمه»؛
بایرون تیلور، از دانشگاه کالج لندن، نگاهی انتقادی به مجموعه مقالات «خیانت فلسفه: مطالعاتی در فلسفه و ترجمه» می‌اندازد که توسط د. م. اسپیتزر گردآوری و ویراستاری شده است. این کتاب، به بررسی و امکان ترجمه متون فلسفی می‌پردازد.
کد خبر: ۳۶۲۱۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۸
توصیه‌های تاریخی هگل؛
هگل به دنبال نقد رابطه و مناسبات میان حکومت و شهروندان جدید بود به این معنا که اطاعت بنده بی قدرت و نامستقل از ارباب و حاکم با قدرت، فرجام و دوامی خوبی نخواهد داشت و زمانی یک سیستم اخلاقی و با ثبات است که انسان‌های مستقل و آزاد، از آن اطاعت کنند.
کد خبر: ۳۵۶۹۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۰۷
اخلاق بی کاربرد؛
فیلسوف بریتانیایی، ریچارد مِروین هِر (۱۹۱۹ـ۲۰۰۲)، از مهم‌ترین فیلسوفان اخلاق معاصر است که دیدگاهش در فرااخلاق، موسوم به «توصیه‌انگاری» (precriptivism)، هنوزاهنوز محل بحث بسیار است. کتاب Applications of Moral Philosophy مجموعه‌ای از نه مقالۀ هِر است که در دهۀ ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ به رشتۀ تحریر درآمده‌اند و در این کتاب گردآوری شده‌اند و انتشارات مک‌میلان در سال ۱۹۷۲ کتاب را منتشر کرده است.
کد خبر: ۳۳۹۶۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۷
نسبت گرایی فرهنگیی؛
هیچ فرهنگی نباید با رجوع به برخی از مجموعه معیار‌های جهانی سنجیده شود، و هیچ فرهنگ خارجی نباید بواسطه استاندار‌های فرهنگ میزبان یا غالب مورد قضاوت قرار گیرد.
کد خبر: ۳۳۳۹۳۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۳۰
رفتار انسان‌ها؛
«در جوامعی که اخلاق و وجدان در وجود افراد از همان کودکی از طریق آموزش عملی و نظری درونی نشده باشد، گرایش به توجیه خطا‌ها و اشتباهات در یک سیر همه گیر از قاعده تا رأس هرم ادامه می‌یابد. تا جایی که ناهنجاری، هنجار و هنجار، ناهنجاری شمرده می‌شود. رسم جابه جایی این دو در فرهنگ عمومی رخنه کرده و با تظاهرات رفتار زشت و کریه تجلّی می‌کند»
کد خبر: ۳۳۲۱۰۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۹
پلکِ درشتِ بشارت
در این جستار، می‌کوشم تا نگرش و بینش عرفانی مولانا جلال الدین را با اشعار و ایده‌های اگزیستانسیالیستی سهراب سپهری، سالک مدرن و شاعر معاصر، مقایسه کرده و با تاکید بر مفاهیم غم وشادی”، “امر متعالی”، “مرگ اندیشی”، “عشق” و … میراث فکری این دو سالک اندیشه ورز را مورد کاوش و بررسی قرار دهم.
کد خبر: ۳۱۹۱۴۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۰۶
کاربرد عدالت
انسان اخلاقی به قوانین احترام می‌گذارد، اما اگر در موقعیتی خاص، قانون معنایش را از دست بدهد، چه؟ «قانون قانون است». به موقعیت‌هایی فکر کنید که این جمله را شنیده‌اید. احتمالاً بیشترشان به‌عنوان موقعیت‌هایی بد، نامنصفانه و غیرعقلانی در خاطراتتان ثبت شده‌اند. مثلاً به سختی از محل کارتان مرخصی گرفته‌اید و برای کاری اداری از این سر شهر، رفته‌اید به آن سر شهر، اما یادتان رفته است کارت ملی‌تان را ببرید. عکسش را توی گوشی‌تان دارید، گواهینامه هم همراهتان است، اما کارمند وظیفه‌شناس می‌گوید: «فقط اصلِ کارت ملی. قانون قانون است». چه حسی پیدا می‌کنید؟ آیا گاهی باید قوانین را شکست؟
کد خبر: ۳۱۳۵۵۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۰۴
در یادداشت اسلاوی ژیژک مطرح شد
تاریخ مصرف گزینه‌های رسیدن به راه‌حلی در چارچوب نظم موجود به پایان رسیده است. وضعیت نومیدکننده است و بنابراین امیدی به یافتن چاره در این چارچوب وجود ندارد.
کد خبر: ۳۰۸۷۴۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۰۸
معرفی کتاب فلسفه در زندگی؛
کتاب «فلسفه در زندگی: جستارهایی در تفکر انتقادی، فلسفه برای کودکان و فلسفه» اثر محمدرضا واعظ شهرستانی به تازه‌گی توسط نشر نگاه معاصر منتشر شده است. این کتاب با هدف ساده‌سازی فلسفه و عمومی ساختن آن در زندگی با راهنمایی در باب تفکر انتقادی و یادداشت‌هایی که به نقد و بررسی مسائل روز رسانه‌ها از منظری منطقی می‌پردازد، آغاز می‌شود و با طرح چگونگی آغاز برنامۀ فلسفه برای کودکان در جهان و ارائۀ جستارهایی در باب آموزش تسهیل‌گری و وضعیت فعلی فلسفه برای کودکان در ایران ادامه می‌یابد.
کد خبر: ۲۸۹۸۱۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۰۲
نوشته آندرس جفنر
فلسفه دین را به‌طور کلی می‌توان ژرف‌کاوی در مسائل دین یا نگاه به دین از دیدگاه فلسفی توصیف کرد.
کد خبر: ۲۸۶۲۵۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۱۷
پاسخ به یک پرسش تاریخی؛
محمود سریع القلم در یادداشتی به یک پرسش مهم در تاریخ ایران پاسخ داده است. اینکه چطور یک سیاست مدار تحصیلکرده در برخی حکومت ها تبدیل به یک فرد فاسد، توجیه گر و حتی متوهم می شود آنچه مهم است ساختاری است که این فرد تحصیل کرده در آن عمل می کند.
کد خبر: ۲۶۸۴۰۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
یادداشت محمود سریع القلم؛
نتیجهٔ بحث با دانشجو بدین جا ختم شد که در بیشترِ مناطقِ جهانِ فعلی، شما خیلی نمی توانید گله مند باشید وحتی انتظارِ کارآمدی داشته باشید. شما در پی کشفِ فونداسیونِ ساختمانی باشید که در طبقهٔ بیستم آن، افراد مشغولِ لذت بردن از سِمَت و قدرت هستند؛ فونداسیونی که زیرزمین است و دیده نمی شود. درحالیکه استدلال روی زمین است و قابل دیده شدن. استدلال فقط با شفافیت از غُربَت رها می شود.
کد خبر: ۲۶۷۸۳۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۰۹
گفت‌وگو با نعمیه پورمحمدی ؛
سرپرست گروه مترجم کتاب «درباره شر» گفت: بعد از سال‌ها کار در حوزه مساله شر به این نتیجه رسیدم که باید وارد یکی از فضاهای ملموس شر شوم و به دلیل مساله شخصی حوزه مطالعات معلولیت را انتخاب کردم، به همین دلیل در این حوزه دائم در حال گفت‌وگو با معلولان و خانواده‌های آنها هستم، یا من به دنبال آنهایم یا آنها به دنبال من می‌آیند. مسأله شر یکی از سترگ‌ترین و کهن‌ترین مباحث فلسفی، کلامی و الهیاتی است که حرارت سخن و گرمیِ بازار اندیشه درباره آن هیچ‌گاه خاموش نشده است.به تازگی توسط انتشارات طه کتابی دوجلدی در ۱۵۰۰ صفحه با عنوان درباره شر؛ ترجمه مقالات برگزیده در فلسفه و الهیات شردر این حوزه چاپ شده است.
کد خبر: ۲۳۹۷۳۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۲۶
اختلاف تاریخی صوفیان و فقیهان؛
فتوای آیت الله نوری همدانی و آيت الله مکارم شیرازی و ضاله خواندن شمس تبریزی بار دیگر اختلافات صوفیان و فقیهان را عیان کرد؛ اختلافی که قرن‌هاست ادامه دارد و عجیب آنکه قربانیان زیادی نیز گرفته است. ابو سعید ابوالخیر تا مرز اعدام پیش رفت. منصور حلاج اعدام شد. عین القضات همدانی به عنوان اشاعه دهنده امر ضاله به دار و آویخته شد و پس از آن پوستش کنده و بدنش را سوزاندند. شیخ سهروردی نیز به دلیل آنچه که فقها معتقد بودند؛ ضد اصول دین است، اعدام شد. مجد الدین بغدادی را نیز با حکم پادشاه در رود جیحون غرق کردند.
کد خبر: ۲۳۵۳۳۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۰۴
از ارادت به کانت تا ابراز دلواپسی؛
رویای حدادعادل، این روزهایِ سیاست دیگر نه بازگشت به کرسی ریاست مجلس است و نه شاید فتح صندلی ریاست جمهوری. او تلاش دارد خود را در قامت یک ریش سفید و چهره ای کاریزماتیک در بین اصولگرایان معرفی کند تلاشی که طی سال های اخیر او را از طیف اعتدالی و سنتی اصولگرا دورتر و به طیف تندرو اصولگرا نزدیک تر کرده است.
کد خبر: ۲۲۶۷۸۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۲۲
علم و شبه‌علم در ایران؛
مدتی است که بحث‌های جدیدی در حوزه‌های مختلف از زمین‌شناسی تا محیط‌زیست و حتی پزشکی در کشور باز شده که ادعا می‌کنند علمی هستند، اما در واقع این گزاره‌ها هیچ اساس علمی ندارند و در واقع زیرمجموعه «شبه‌علم» حساب می‌شوند.
کد خبر: ۲۰۳۳۲۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۰۴